Bandar kolonial Kuala Lipis
Apakah warisan kolonial dan produk pelancongan yang boleh diteroka di Kuala Lipis, Pahang?
MASJID Negeri yang dibina pada 1888 oleh saudagar Arab dari Yaman yang mempunyai identiti Melayu Nusantara dan pengaruh Minangkabau di Kuala Lipis.
DAERAH Lipis di Pahang mengangkat beberapa aspek penting dalam sejarah negeri dan negara. Selain bandarnya yang merupakan bekas ibu negeri Pahang dan pusat pentadbiran negeri, daerah itu juga merupakan rumah bagi beberapa nama besar Malaysia.
Antaranya ialah Sultan Pahang, Sultan Ahmad Shah; Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak; bekas Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri, Tun Muhamad Ghazali Shafie; wartawan/penulis dan aktivis politik, Allahyarham Ishak Haji Muhammad atau Pak Sako; chef selebriti, Redzuwan Ismail (Chef Wan) dan penyanyi kesayangan negara, Datuk Siti Nurhaliza Tarudin.
Kepada tetamu ke daerah terbabit, nama-nama itu disebut sebagai produk kebanggaan Lipis. Semasa lawatan Program Kembara Media 2009 baru-baru ini, rombongan dibawa ke rumah keluarga Siti Nurhaliza.
Di rumah itu, tetamu dihidangkan nasi lemak dan kuih-muih tradisional seperti kuih koci dan karipap yang dimasak sendiri oleh ibu Siti Nurhaliza, Siti Salmah Bachik.
Hidangan itu menurut ibu Siti yang lebih mesra dengan panggilan Mak Mah, merupakan makanan yang pernah dibawa Siti Nurhaliza berniaga semasa zaman persekolahan.
Kembara media itu membawa seramai 22 wartawan ke Kuala Lipis, sebagai ibu negeri Pahang dari 1898 hingga 1953 sebelum Kuantan diiktiraf sebagai pusat pentadbiran negeri pada 27 Ogos 1955.
Daerah Lipis
Lipis merupakan daerah ketiga terbesar di Pahang selepas Jerantut dan Rompin, mempunyai keluasan 527,861 hektar. Sebahagian kawasannya dilitupi alam semula jadi hutan simpan, kawasan hidupan liar, air terjun, jeram, tasik, gua dan gunung.
Pegawai Daerah Lipis, Datuk Abu Jamal Nordin berkata, Lipis mempunyai pelbagai produk pelancongan termasuk bangunan bersejarah yang dibina pada akhir 1880-an sehingga 1900 pada zaman pemerintahan British.
Sekurang-kurangnya terdapat 14 bangunan bersejarah di Lipis antaranya ialah bangunan pentadbiran daerah yang dibina pada 1919, Sekolah Menengah Clifford pada 1913, pejabat pos (1910), rumah kediaman bekas Setiausaha Kerajaan dan Masjid Negeri pada 1888 yang masih kekal yang dihasilkan oleh arkitek tempatan, Cina, India dan Arab.
"Bagi menambah baik dan menjadikan bandar warisan ini tumpuan pelancong, sebanyak RM50 juta setahun diperuntukan oleh Kementerian Pelancongan dan kerajaan negeri bagi projek pembangunan secara menyeluruh.
"Bagaimanapun pada tahun ini, Kementerian Pelancongan menyediakan peruntukan lebih RM50 juta bagi pembangunan produk pelancongannya," kata Abu Jamal selepas taklimat kepada media mengenai Pembangunan Pelancongan Lipis.
Kuala Lipis mempunyai banyak bangunan dengan seni bina menarik yang boleh dijadikan produk pelancongan antaranya ialah :
* Masjid Negeri (Madrasathul Firdaus)
Masjid Negeri yang juga dikenali sebagai Madrasathul Firdaus merupakan bangunan tertua di bandar Kuala Lipis. Ia dibina pada tahun 1888 oleh saudagar Arab Yaman yang bernama Habib Hassan. Reka bentuknya mempunyai identiti seni bina Melayu Nusantara dan persamaan pada pengaruh Minangkabau.
Menurut seorang penduduk, Zaki Che Rahmat, keistimewaan Masjid Negeri itu ialah ia tidak pernah ditenggelami banjir walaupun Kuala Lipis beberapa kali dilanda banjir besar.
Walaupun kedudukannya di tebing Sungai Jelai, masjid itu tidak terjejas semasa banjir besar melanda pada tahun 1971, menurut Zaki yang menetap di Kuala Lipis lebih 60 tahun.
* Bangunan bekas SUK Pahang
Rumah bekas kediaman Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang terletak di atas Bukit Bius, Kuala Lipis. Di sinilah tempat lahir Perdana Menteri Keenam Malaysia, Datuk Seri Najib Tun Razak.
Rumah bersejarah itu siap dibina pada tahun 1920 dan pernah menjadi kediaman rasmi Menteri Besar Pahang.
Bapa Najib, Perdana Menteri Kedua, Allahyarham Tun Abdul Razak Hussein pernah tinggal di situ semasa menjadi setiausaha kerajaan negeri Pahang.
Bidan kerajaan Hospital Lipis menyambut Najib semasa beliau dilahirkan di rumah itu.
* Pahang Club
Pahang Club merupakan salah sebuah bangunan jajahan yang terawal dibina di Pahang. Penjajah British membina bangunan itu pada tahun 1907 untuk kediaman Hugh Clifford yang pada ketika itu memegang jawatan Supritendan Ulu Pahang yang menetap di Kuala Lipis.
Pada pertengahan tahun 1926, kerajaan Inggeris menjadikan rumah itu sebagai kelab khas untuk pegawai-pegawai tinggi British.
Pada tahun 1957, keanggotaan kelab ialah hanya untuk orang kenamaan, orang British dan pegawai tinggi kerajaan tetapi selepas negara mencapai kemerdekaan, keanggotaannya dibuka kepada semua termasuk rakyat tempatan.
SEKOLAH Menengah Clifford tercatat dalam sejarah sebagai sekolah yang pertama mengadakan School Certificate Class pada tahun 1936.
Keunikan bangunan Pejabat Pos Kuala Lipis ialah ia berbentuk bersegi dan bersifat simeteri. Terdapat sebuah tangga yang berbentuk geometri di bahagian belakangnya.
Pejabat pos yang dibina pada 1910 itu mempunyai keunikan pada bumbung, tingkap dan tangga dan menjalani pelbagai pengubahsuaian hinggalah dinaik taraf pada 2002.
Satu lagi tempat bersejarah yang unik di Kuala Lipis ialah batu bertanda kosong yang terletak berdekatan Pejabat Pos di tengah-tengah bandar.
Batu yang terletak di tepi jalan utama Lipis-Jerantut itu menandakan permulaan sukatan jarak bagi negeri Pahang di mana perkiraan kosong bermula di Kuala Lipis.
* Sekolah Menengah Clifford
Sekolah itu dibuka pada tahun 1913 dan dinamakan sempena Sir Hugh Clifford, bekas residen British di Pahang yang merasmikan sekolah itu pada tahun 1929.
Nama Sekolah Menengah Clifford juga tercatat dalam sejarah sebagai sekolah yang pertama mengadakan School Certificate Class pada tahun 1936.
* Stesen kereta api
Perkhidmatan kereta api mula beroperasi pada tahun 1926 di Lipis. Ia merupakan jalan darat yang pertama diperkenal di Kuala Lipis yang menghubungkan Kuala Lipis ke Johor Bahru di selatan, Chegar Perah di utara dan Tumpat di Kelantan.
Ketika zaman pendudukan Jepun, landasan kereta api yang dibina pada tahun 1920 oleh kerajaan British digunakan sebagai laluan untuk mengangkut tentera Jepun dan hasil ekonomi daerah Lipis seperti emas dan bijih timah. - Bernama
